🚩🚩

#శృంగార_నైషధం_శ్రీనాథుని_అద్భుత_రచన!!

**శ్రీనాథుడు అంటేనే తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక అధ్యాయం.
 ఆయన రచించిన శృంగార నైషధం అనే కావ్యం తెలుగు సాహిత్యానికి ఒక అపురమైన ఆభరణం. శ్రీహర్షుని సంస్కృత నైషధీయ చరిత్రను ఆధారంగా చేసుకుని శ్రీనాథుడు రచించిన ఈ కావ్యం, #నల_దమయంతిల ప్రేమ కథను అద్భుతంగా వర్ణించింది.
**శృంగార నైషధం ఎందుకు ప్రత్యేకం?
శృంగార రసానికి అద్దం: శృంగార నైషధం అనే పేరును బట్టి తెలుస్తుంది, ఈ కావ్యం ప్రధానంగా శృంగార రసాన్ని చిత్రిస్తుంది. నల-దమయంతిల మధ్య ప్రేమ, విరహం, మళ్ళీ కలయిక వంటి భావాలను కవి అద్భుతంగా వర్ణించాడు.
**భాషా సౌందర్యం: శ్రీనాథుడు తెలుగు భాషకు చేసిన సేవ అంతా ఇందులో కనిపిస్తుంది. అతను తెలుగు భాషను ఎంత అందంగా, వైవిధ్యంగా వాడాడో ఈ కావ్యంలో చూడవచ్చు.
వర్ణనల అద్భుతం: ప్రకృతి వర్ణనలు, నాయక-నాయికల అందాల వర్ణనలు, భావోద్వేగాల వర్ణనలు అన్నీ అద్భుతంగా ఉన్నాయి.
సంస్కృతం-తెలుగు సంయోగం: సంస్కృత పదాలను తెలుగులో అద్భుతంగా విలీనం చేసి ఒక అద్భుతమైన భాషా శైలిని సృష్టించాడు శ్రీనాథుడు.
#కథాంశం
*నల-దమయంతిల ప్రేమ కథ మనకు తెలిసినదే. శ్రీనాథుడు ఈ కథను తనదైన శైలిలో మరింత అందంగా వర్ణించాడు. వారి ప్రేమ, విరహం, పరీక్షలు, మళ్ళీ కలయిక వంటి అన్ని అంశాలను కవి అద్భుతంగా చిత్రించాడు.
#శృంగారనైషధంయొక్కప్రాముఖ్యత
*తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో స్థానం: శృంగార నైషధం తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో ఒక మారుపు తీసుకువచ్చింది. శ్రీనాథుడు తర్వాత వచ్చిన కవులందరికీ ఒక ఆదర్శంగా నిలిచాడు.
సాంస్కృతిక ప్రాధాన్యత: ఈ కావ్యం తెలుగు సంస్కృతి, ఆచారాలను ప్రతిబింబిస్తుంది.
ప్రజాదరణ: నేటికీ శృంగార నైషధం ప్రజలలో చాలా ప్రాచుర్యంలో ఉంది.
#కొన్నిశ్రీనాధునికావ్యంలోనిపద్యాలు . 
నలచక్రవర్తి ఉపవన విహారానికి వెళ్ళినప్పుడు అక్కడ ఒక గొప్ప సరస్సును చూచాడు. ఆ సరస్సు సమీపంలోనే నిద్రిస్తున్న ఒక అందమైన హంసను నలమహారాజు మెల్లమెల్లగా వంగి వంగి నడుస్తూ వామనుని వలె చప్పుడు కాకుండ పోయి తన రెండుచేతులతో పట్టుకున్నాడు. నిషధరాజు చేత పట్టుబడి మేల్కొన్న ఆ బంగారుహంస కంచుగీసినట్లుగా అరుస్తూ ఎగరడానికి ప్రయత్నిస్తూ మానవ భాషలో ఆ రాజుతో ఇలా పలికింది.
**ఱెక్కలకొనలం గలిగిన
యిక్కాంచన మాసపడియెదే నృపనీకే
యక్కఱ దీనం దీరెడు
నక్కట! నీహారలేశమబ్ధికి బోలెన్.
ఓ రాజా! నా ఱెక్కల కొసలందున్న బంగారానికి ఆశపడుతున్నావా? దీనివల్ల నీకు ఏ అవసరం తీరుతుంది. సముద్రానికి మంచుచుక్క వలె ఈ స్వల్పమైన బంగారం నీకెందుకూ పనికిరాదు. అంతేకాదు నీవు నాకు సమీపంలోనే తిరుగుతున్నావని తెలియదు. తెలిస్తే ఇంత ఏమరపాటుగా ఉండేదాన్ని కాదు. నీవు లోకంలో అందరిచేత గౌరవింపబడేవాడవనీ ఈ దేశంలో ఎవరికీ ఆపద కలుగనీయవనీ నీయందు నమ్మకంతో ఇలా నిద్రించాను. గొప్పవారు తనను నమ్మినవారిని శత్రువైననూ నాశనం చేయడానికి ప్రయత్నించరు కదా! అని కింది విధంగా తన ఆశ్చర్యాన్ని వ్యక్తం చేసింది.
ఎఱుగనె నీవుప్రాంతమున నింతటనంతట నున్కియింత యే
మఱదునె నిన్ను విశ్వజన మాన్యుడవంచును విశ్వసించి యి
త్తఱి సుఖనిద్ర బొందితి వృథామతి నెట్టన యాత్మ నమ్మినం
జెఱుపదలంతురే ఘనులు చిత్తమునం బగవారి నేనియున్.
అయినా నీకు హింస చేయడమే వేడుక అనుకుంటే దయ చూపదగిన ఈ సరోవర హంసను చంపడానికి ప్రయత్నించడమెందుకు? భుజగర్వం చేత అతి సాహసకృత్యాలు చేస్తూ మిక్కిలి మదించి యున్న శత్రురాజులు ఎంతోమంది ఉన్నారు కదా! వారిని చంపరాదా? ఫలపుష్ప కందమూలాదులు తింటూ నీటిలో మునులవలె తపస్సు చేసుకుంటున్న మామీద దండనీతిని ప్రయోగించడం నీకు తగునా? అంటూ నల చక్రవర్తికి తనపై జాలి కలిగే విధంగా మాట్లాడింది.
**హింసయు నీకు వేడ్కయగు నేని కృపాశ్రయమైన యీసరో
హంసము జంపనేల కఱవా తరవాత వసుంధరాధిపో
త్తంస! విజృంభమాణ భుజదర్పనిరంకుశ సాహసక్రియా
మాంసలచి త్తవృత్తులయి మ త్తిలియుండు నరాతిభూపతుల్.
తనను రక్షంచి వదిలిపెట్టమని ఎంతో దయనీయంగా వేడుకున్న తీరుని ఈ కింది పద్యంలో శ్రీనాథుడు వర్ణించన తీరు సందర్భోచితంగా ఉంటుంది.
*తల్లి మదేకపుత్త్రక పెద్ద కన్నులు
గాన దిప్పుడు మూడు కాళ్లముసలి
యిల్లాలు గడుసాధ్వి యేమియు నెఱుగదు
పరమపాతివ్రత్య భవ్యచరిత
వెనుకముందర లేదు నెనరైనచుట్టంబు
లేవడి యెంతేని జీవనంబు
గానక కన్న సంతానంబు శిశువులు
జీవనస్థితి కేన తావలంబు
కృప దలంపగదయ్య యో నృపవరేణ్య
యభయ మీవయ్య యో తుహినాంశువంశ
కావ గదవయ్య యర్థార్థి కల్పశాఖి
నిగ్రహింపకు మయ్య యో నిషధరాజ.
నా తల్లికి నేనొక్కడనే కొడుకునని, ఆమె చూపు కూడా లేని మూడు కాళ్ళ ముసలితల్లి అనీ, నా ఇల్లాలు అమాయకురాలు, ఉత్తమురాలనీ, ముఖ్యంగా ఏమి తెలియని అమాయకురాలు, పరమపతివ్రత, ప్రశస్తమైన చరిత్ర కలిగిందనీ, నాకు వెనక ముందు దయగల చుట్టం లేదు. పేదరికమే నా జీవనం. లేకలేక కలిగిన సంతానం. వారు పసిపిల్లలు. వారికి జీవనాధారం నేనే. కనుక దయదలచి నాకు అభయం ఇచ్చి కాపాడు. కోరిన వారికి కల్పవృక్షంవంటివాడా! చంద్రవంశీయుడవైన ఓ నిషధ రాజా నన్ను చంపవద్దని ఆ హంస చేత శ్రీనాథుడు ఎంత స్వభావసిద్ధంగా దయనీయంగా చెప్పించాడో చూడండి. అలతి పదాలూ, చక్కని వాడుక పలుకుబడులు, తెలుగు జాతీయలూ, వీటన్నిటితో పద్యం ఎంత కాంతి వంతంగా ఉందో చూడండి. పైగా సీస పద్యం శ్రీనాథునికి ప్రత్యేకమైనది కూడా.
              ❤🙏❤🙏❤🙏❤🙏❤🙏❤🙏❤